Essay

Το τριλαμπές του πρώιμου Φθινοπώρου …

By November 23, 2015 February 16th, 2018 One Comment

Του Δημήτρη Ρομποτή*

Εφόσον όλοι μπορούν να ψηφίσουν στις εσωκομματικές εκλογές της ΝΔ εάν καταστούν δυνατές, κάτι όχι εύκολο όπως φάνηκε με το χτεσινό φιάσκο, έναντι τριών Ευρώ (για να γίνη και το σχετικό fundraiser κι’όχι τόσο για να εκφραστή η βάσις που είναι κάτω από τη βάση) θά’πρεπε και ο κ. Τσίπρας να είναι υποψήφιος! Θα κέρδιζε από τον πρώτο κιόλας γύρο και θα γινόταν επισήμως αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολιτεύσεως εκτός από πρωθυπουργός, και θα μπορούσε με άνεση πλέον να τα βάζη με την …κυβέρνησή του! Χώρια που θα εξέλιπε και για τη ΝΔ η ανάγκη για αντι-Τσίπρα και η καταφυγή σε «ιμιτασιόν» επιλογές ύστερης κοπής. Ας το σκεφτούν σοβαρά κατά τις επαναληπτικές εκλογές, όποτε γίνουν, αν και όπως φαίνεται στο κόμμα που ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο καθένας πλέον κάνει το …ΚΕΦΕ του! Ας μην στενοχωριούνται πάντως για την αποτυχία των πρώτων «ανοιχτών» (για να μπάζη) εσωκομματικών εκλογών. Στη δεύτερη σαπουνάδα φεύγει η βρώμα!

Τέλος πάντων, άλλο είναι το θέμα μας σήμερα άσχετα αν η επικαιρότης μας τα χάλασε! Απερχόμενος του πατρίου εδάφους αρχές του περασμένου Οκτωβρίου ως είθισται παραγέμισα τη βαλίτσα βιβλία! Ευτυχώς που η …Αλητάλια (απαράδεκτη η εν γένει συμπεριφορά του προσωπικού της, …σκέτοι δημόσιοι υπάλληλοι!) δεν χρεώνει το υπέρβαρον, αλλιώς θα τα πλήρωνα χρυσά. Από την πτήση κιόλας, έπεσα με τα μούτρα στο διάβασμα και έτσι πολύ σύντομα τελείωσα τρία βιβλία, το ένα πίσω από το άλλο, με διαδικασία εξπρές. Επρόκειτο, με τη σειρά που τα διάβασα, για το «Η Ευρώπη γεννήθηκε από το Σχίσμα» του Χρήστου Γιανναρά (Εκδόσεις Ικαρος), το «Καταστροφές και Θρίαμβοι» του Στάθη Καλύβα (Εκδόσεις Παπαδόπουλος) και το «Θρησκεία και Εθνικισμός σε Ελλάδα και Τουρκία: Μια ‘Ιερά Σύνθεση» του Ιωάννη Γρηγοριάδη (Εκδόσεις Επίκεντρο).

Δεν είμαι βιβλιοκριτικός, ούτε θα επιχειρώσω εδώ κάτι τέτοιο, απλά θα προσπαθήσω να περιγράψω συνοπτικά το κάθε ένα αφήνοντας την εμπειρία της ανάγνωσης που εγώ βρήκα συναρπαστική, στη δική σας διακριτική ή αδιάκριτη ευχέρεια και ομοίως τα όποια συμπεράσματα και αξιολόγηση. Ο Γιανναράς πραγματεύεται ένα γνωστό θέμα για όσους έχουν παρακολουθήσει το έργο του, ότι δηλαδή ο σύγχρονος ευρωπαϊκός πολιτισμός έχει χτιστεί στον αντίποδα του ελληνικού και όχι στις αρχές του όπως έχουμε μάθει να πιστεύουμε. Υπ’αυτή την έννοια η Δύση ως πολιτισμικός φορέας ξεκινάει από το Σχίσμα, όταν δηλαδή αποκόπτεται από τις μέχρι τότε ελληνορωμαϊκές βάσεις της και ξεκινάει με θράσος νεοφωτίστου τη δική της πορεία. Το Σχίσμα λειτούργησε δηλαδή σαν ένα είδος φροϋδικής πατροκτονίας για τη Δύση. Ασχετα με το αν θα πειστή ή όχι ο αναγνώστης από τα επιχειρήματα του βιβλίου, αξίζει η ανάγνωσή του και μόνο για τα γόνιμα ερεθίσματα που προσφέρει και τις κατά μέτωπο προκλήσεις σε «καθεστηκυίες» πεποιθήσεις.

Ο Στάθης Καλύβας ακολουθώντας την εξέλιξη του σύγχρονου ελλαδικού κράτους και παρακολουθώντας μια σειρά από εθνικές καταστροφές εντοπίζει και αναδεικνύει τόσο τη δυνατότητα των Ελλήνων να ξαναγεννιούνται από τις στάχτες της φωτιάς την οποία οι ίδιοι σε πολλές περιπτώσεις άναψαν, όσο και το γεγονός ότι κάθε κακό οδηγεί συνήθως σε κάτι πολύ καλύτερο, καμμιά φορά και πέραν από αυτό που οι πλέον αισιόδοξοι θα μπορούσαν να φανταστούν. Ομοίως και η τωρινή κρίση, σύμφωνα με τον Κορφιάτη ιστορικό, μπορεί να οδηγήση σε κάτι πολύ καλό, εφόσον βέβαια γίνουν οι ανάλογοι χειρισμοί εντός και βοηθήσουν τα εκάστοτε δεδομένα εκτός. Το βιβλίο θα μπορούσε να χαρακτηριστή ως τονωτικό, στον αντίποδα της γενικότερης φιλολογίας γύρω από την κρίση, υπό την έννοια ότι μας καλεί να βγούμε από τη «μαύρη» και απέλπιδα διάθεσή μας όσο κι’αν οι συνθήκες τη δικαιολογούν, και να αναλογιστούμε ότι η Ελλάδα εξήλθε από χειρότερες κρίσεις ισχυρότερη.

Ο Ιωάννης Γρηγοριάδης επιχειρεί μια σύγκριση του τρόπου με τον οποίον τόσον ο ελληνικός όσο και ο τουρκικός εθνικισμός χρησιμοποίησαν τη θρησκεία ως βασικό συνδετικό κρίκο και θεμελιώδες συστατικό των ταυτοτήτων που προσπάθησαν να πλάσουν, συχνά δια της βίας, για τις αντίστοιχες χώρες που προέκυψαν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Με σειρά από παραδείγματα τεκμηριώνει το πώς έφτασε ιδεολογικά η Ορθοδοξία να θεωρήται ταυτόσημη του Ελληνισμού και πώς ομοίως το σουνιτικό Ισλάμ έφτασε να εκλαμβάνεται ως ταυτόσημο του σύγχρονου τουρκισμού. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι περιπτώσεις των Γκαγκαούζων, τουρκογενών και τουρκόφωνων Ορθοδόξων οι οποίοι λόγω θρησκείας κρίθηκαν ακατάλληλοι στις ανταλλαγές των πληθυσμών για να μεταβούν στην Τουρκία, όπως και η αποτυχία δημιουργίας τουρκορθόδοξου πατριαρχείου.

Περιττό να σας πω ότι μετά από τόσο ισχυρή δόση σύγχρονου ελληνικού πνεύματος και τον συνακόλουθο βρασμό εν κρανίω, κατέφυγα στην ισπανική λογοτεχνία που είναι δια πάσαν νόσον και πάσα μαλακίαν μήπως και βρω τον χαμένο μου εαυτό! Πάντως συνιστώ ανεπιφυλάκτως και τα τρία βιβλία κι’αν είναι δυνατόν διαβάστε τα και εσείς το ένα πίσω από το άλλο διότι συνδέονται θεματολογικώς όσο κι’αν οι συγγραφείς τους εκφράζουν διαφορετικές φιλοσοφικές τοποθετήσεις αν όχι εκ διαμέτρου αντίθετες. Ισως αυτό να είναι και το στοιχείο που με έκανε να τα δω ως ενότητα, αφού και ο σύγχρονος ελληνισμός είναι μια ασταμάτητη σύνθεση, όπως και καθετί ζωντανό. Η όποια ταυτότητα δε, είναι συνήθως η επίφαση και όχι η ουσία αυτής της διεργασίας.

Και οι τρεις συγγραφείς είναι τακτικοί αρθρογράφοι στην Καθημερινή, γεγονός που προσδίδει στην εν λόγω εφημερίδα ειδική βαρύτητα μα και ευθύνη καθώς οι σειρήνες του ψιμυθισμένου λαϊκισμού και ενός μπαγιάτικου (δεν λέω έωλου γιατί έχει γίνη κατάχρηση του όρου) καθωσπρεπισμού που φέρνει κάτι από αρχοντοχωριάτη ο οποίος πάει σε σκυλάδικα γιατί θεωρεί τα κλαρίνα βλάχικα και ντεμοντέ, δεν την αφήνουν αδιάφορη. Οπως επίσης και η «στράτευση» στο όνομα της «λογικής» ή εργοδοτικών συμφερόντων που αναιρεί στην πράξη ό,τι με τόση επιμέλεια χτίζουν όλοι οι προικισμένοι άνθρωποι που γεμίζουν τις στήλες της.

Υπ’αυτή την έννοια, τα πήρα στο κρανίο (και δεν είμαι ο μόνος) που όλοι σχεδόν οι τακτικοί αρθρογράφοι της Καθημερινής (με εξαίρεση και τους τρεις που ανέφερα σήμερα) συνιστούσαν Κυριάκο Μητσοτάκη για αρχηγό της Νέας Δημοκρατίας, εκθειάζοντας γενικώς την υπεροχή του έναντι των άλλων (λες κι’αυτό είναι το ζητούμενο) και τα προσόντα του, αλλά αδυνατώντας να αναφέρουν έστω και ένα, για δείγμα (επειδή προφανώς δεν υπάρχει! Δεν έχει προλάβει να ζυμωθή σε κάτι, βρήκε τον δρόμο στρωμμένο και απλά τον περπάτησε)! Είναι απογοητευτικό (για να μη πω αποκαρδιωτικό) να βλέπης ευφυείς ανθρώπους «να στρατεύωνται» όπως παλαιομαρξιστές ομόλογοί τους άλλων εντύπων! Η Καθημερινή θα πρέπη να προσέχη ως κόρην οφθαλμού (κι’όχι ως κόρη Μητσοτάκη) αυτό το «νταϊβέρσιτυ» γιατί είναι ό,τι πιο πολύτιμο έχει, πολυτιμότερο κι’από το κτίριό της και τα λοιπά …ντουβάρια!

*Ο Δημήτρης Ρομποτής είναι δημοσιογράφος με έδρα τη Νέα Υόρκη.

ΥΓ: 1) Επειδή πολλά έχουν ειπωθεί για τα «γαλλικά» του Μεϊμαράκη, κι’από μένα, ας μην ξεχνάμε ότι και ο «πατριάρχης» Καραμανλής τα χρησιμοποιούσε όταν η περίσταση το απαιτούσε . Κι’όταν λέω γαλλικά δεν εννοώ αυτά που μίλαγε με τον Ζισκάρ ντ’Εσταίν!

2) Το πόσο έχουμε εξοικειωθεί με την ασχήμεια φαίνεται από την ευκολία που κοιτάμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη χωρίς να μας γυρίζουν τα έντερα, ενίοτε …

3) Με τόσον λαϊκισμό και απαξίωση να δήτε που σύντομα οι φαντάροι στην Ελλάδα όταν κάνουν σκοπιά δεν θα λένε “Αλτ, τίς ει;” αλλά “Συγγνώμη κύριε, ποιός είστε;” κατευθείαν από το τραγούδι της …Στανίσης!

One Comment

  • Κωστής Σοφοκλεους says:

    αγαπητέ φίλε, δέν υπάρχουν φαντάροι νά φυλάνε σκοπιές. εξάλλου τά σύνορα παραμένουν ανοιχτά καλωσορίζοντας έρχόμενους μετανάστες, πρόσφυγες κοκ. εξ´ άλλου πώς αλλοιώς θά κατοικηθεί η χώρα με θλιβερή υπογεννητικότητα καί συνεχιζόμενη μετανάστευση τών όσων Ελλήνων δύνανται είς αλλοδαπή; απλά σύντομα καί η Ελλάδα θάναι κι επίσημα κράτος μουσουλμανικό άν όχι επαρχεία της γείτονος.

Contact

NEOhellenika

Demetrios Rhompotis, Publishing Committee Chairman of NEO Magazine