Του Δημήτρη Ρομποτή*
Ελεγα στο χτεσινό σημείωμα ότι η εμπειρία της τριήμερης κρουαζιέρας στο Αιγαίο ήταν γλυκόξινη. Το γλυκό αφορά στα όμορφα νησιά και την επαφή με τόπους άλλους, κάθε στάση είχε το δικό της χρώμα και χαρακτηριστικά, επιβαιωτικά μιας αληθινής διαφορετικότητας που ενώνει και δυναμώνει αντί να ισοπεδώνη λειαίνοντας άγαρμπα τις επιφάνειες. Η Ελλάς, βλέπετε, εφάρμοσε την ισοπεδοτική εκδοχή του «πολυπολιτισμού» πρώτη, πολλά χρόνια πριν, στον οικοδομικό τομέα για αυτό και όλες σχεδόν οι μεγάλες πόλεις της μοιάζουν σαν να έχουν βγει από την ίδια κόπια: τσιμέντο, τούβλα και άσφαλτος παντού, με τετράγωνης, επί το πλείστον, νοοτροπίας ανθρώπους. Ηταν λοιπόν παρήγορο να διαπιστώνης ότι υπάρχει ακόμη μια διαφορετική Ελλάδα, έστω κι’αν τη διαφορετικότητα υπαγόρευσε η τουριστική ανάγκη. Οι εξαναγκασμοί παντός είδους ουκ ολίγες φορές επέδρασαν ευεργετικά στη χώρα που θέλει να καυχιέται ότι γέννησε τη δημοκρατία (μέγα ψεύδος! Την υιοθέτησε από τη Δυτική Ευρώπη, όπως και πολλά άλλα «τέκνα» που θεωρεί δικά της, να τα πούμε αυτά κάποτε!).
Ξυνή ήταν η εμπειρία εξαιτίας της ποιότητας της κρουαζιέρας που επιβεβαίωσε αριστοτεχνικά τη σύγχρονη ελλαδική μιζέρια και την έφεσή μας προς τον Τρίτο Κόσμο! Καταλαβαίνω ότι η εταιρεία (κυπριακών συμφερόντων, νομίζω, με σημαία Μάλτας για τις ανάλογες φοροελαφρύνσεις) θέλει και πρέπει να κερδίση χρήματα, δεν το κάνει για το καλό της Ελλάδος αποκλειστικά, αλλά δεν χρειάζεται ο,τιδήποτε ελληνικό που αποσκοπή στην κερδοφορία να εμφορήται από το πνεύμα της αρπαχτής! Δεν βλάπτει, βοηθάει κιόλας, να έχης κάποια ποιότητα, κάποια αισθητική που να φανερώνη ότι σέβεσαι τους επιβάτες κι’αυτό που κάνεις. Η «γυφτιά» (ως νοοτροπία, δεν αναφέρομαι στους τσιγγάνους) κι’αν ήταν κάποτε χαριτωμένη, έχει ξεπεραστεί στη συνείδηση του κόσμου, δεν την αντέχουμε όσο κι’αν την ανεχόμαστε εξ ανάγκης!
Το πλοίο της «Celestial Cruise» με το οποίο πήγαμε ήταν το «Olympia», φινλανδικής κατασκευής και σίγουρα πολύ όμορφο στα νειάτα του. Εξωτερικά δεν ήταν σε άσχημη κατάσταση, μόλις όμως έμπαινες μέσα διάκρινες αμέσως τις χαρακιές του χρόνου οι οποίες σε συνδυασμό με την πλημελή φροντίδα έκαναν μπαμ! Το γεγονός ότι το πλοίο ήταν παλιό δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε να είναι πιο περιποιημένο, με τους δημόσιους χώρους πιο καθαρούς, για να μην πω αστραφτερούς, το προσωπικό προθυμότερο να ανταποκριθή σε αιτήματα των επιβατών και άλλες λεπτομέρειες που δεν μπορώ να μεταφέρω γραπτώς. Γενικά περιμένεις μια φινέτσα που η θάλασσα παραδοσιακά υπαγορεύει. Πόσο μάλλον που για πολλούς από τους επιβάτες το «Ολύμπια» ήταν ουσιαστικά η πρώτη επαφή με την Ελλάδα! Το όλο σκηνικό θύμιζε περίπλου με μεξικανικό πλοιάριο στο Κανκούν τη δεκαετία του ’90, απέπνεε μια σκουριασμένη, μίζερη αίσθηση, σαν απεριποίητο λεωφορείο ΚΤΕΛ.
Το φαγητό πάλι, ήταν εν αφθονία αλλά εντελώς άνοστο, χειρότερο από τα εδέσματα στις μίνι κρουαζιέρες ομογενειακών οργανώσεων γύρω από το Μανχάταν! Με εξαίρεση την τελευταία βραδιά που ήταν κάπως προσεγμένο, τις υπόλοιπες μέρες το έτρωγες μόνο αν δεν υπήρχε άλλη επιλογή. Και στη θάλασσα δεν υπήρχε, εκτός κι’αν ήξερες ψάρεμα και είχες γνωστούς στην κουζίνα! Η απογοήτευση γίνεται ακόμα μεγαλύτερη όταν αντιλαμβάνεσαι ότι οι περισσότεροι συνεπιβάτες δοκιμάζουν για πρώτη φορά «ελληνική κουζίνα» και σχηματίζουν τις ανάλογες εντυπώσεις. Καταλαβαίνω ότι είναι πολύ δύσκολο να βγάλης φαγητό για εκατοντάδες άτομα, τρεις φορές την ημέρα, και επίσης καταλαβαίνω ότι τα υλικά δεν γίνεται να είναι φρέσκα. Και πάλι όμως υπάρχουν περιθώρια βελτιώσεως, με την ανάλογη φαντασία όλα μπορούν να γίνουν καλύτερα, εφόσον, βέβαια, υπάρχει τέτοια βούληση.
Μου έκανε επίσης εντύπωση που το προσωπικό προερχόταν κυρίως και κατά απόλυτη πλειοψηφία, από τριτοκοσμικές χώρες (δεν αναφέρομαι στον Τρίτο Κόσμο υποτιμητικά, αλλά έχει τη σημασία του αναφορικά με το επίπεδο υπηρεσιών), Νότιο Αμερική, Λάος (όχι του Καρατζαφέρη), Καμπότζη κοκ. Δεν ξέρω πώς γίνονται οι προσλήψεις στα κρουαζιερόπλοια και ποιές προϋποθέσεις τις υπαγορεύουν, πλην της όσο τον δυνατόν χαμηλότερης μισθοδοσίας, αλλά θα περίμενα μια εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα να έχη περισσότερους Ελληνες στο προσωπικό. Οχι μόνο για να συμπαρασταθή στη χειμαζόμενη χώρα, δίνοντας, προσωρινά, έστω εργασία σε εκατοντάδες νέους, αλλά και γιατί η διαφορά στο επίπεδο παρεχομένων υπηρεσιών μεταξύ Ελλήνων και υπαλλήλων από άλλες χώρες είναι πέραν από αισθητή – χωρίς αυτό να σημαίνη ότι όσοι είναι από αλλού δεν έχουν ανάλογες δυνατότητες. Δεν λέω να υπάρχουν μόνο Ελλληνες εργαζόμενοι στο πλοίο, σίγουρα όμως πολύ περισσότεροι.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ελληνικού κράτους πρέπει να κάνουν περισσότερους και ουσιαστικότερους ελέγχους όσον αφορά στις εταιρείες που προσφέρουν κρουαζιέρες. Δεν είναι μόνο η ασφάλεια που ενδιαφέρει, αλλά και η ποιότητα των υπηρεσιών ειδάλλως μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα η χώρα υποβιβάζεται ως τουριστικός προορισμός. Εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων, διεθνώς, θέλουν να επισκεφτούν τα ελληνικά νησιά. Αν η «Celestial Cruise» δεν μπορεί να προσφέρη ένα πραγματικά αξιοπρεπές πακέτο, πρόβλημά της, σίγουρα υπάρχουν άλλες που μπορούν να το κάνουν!
Επίσης, το «Ηomeric Τours» που είναι σοβαρός οργανισμός και συμπληρώνει φέτος μισόν αιώνα λειτουργίας, όπως και τα άλλα ταξιδιωτικά γραφεία στην Αμερική, θα έπρεπε να προσέχουν περισσότερο πού στέλουν κόσμο ή να διευκρινίζουν ότι πρόκειται για «low cost – low expectations» κρουαζιέρα και να προσφέρουν εναλλακτικές επιλογές. Τρέμω στην ιδέα να είχα καλέσει φίλους Αμερικανούς, ιδιαίτερα εκείνους που δεν είχουν έλθει στην Ελλάδα. Σαν να τους πήγαινα για δείπνο σε καλό ελληνικό εστιατόριο και να μας προέκυπτε …σουβλατζίδικο!
*Ο Δημήτρης Ρομποτής είναι δημοσιογράφος με έδρα τη Νέα Υόρκη.
ΥΓ: Ο κ. Κατρούγκαλος κάνει αντίσταση στο τέθριππο (είναι τέσσερις τώρα οι «ιεροεξεταστές», άρα ο όρος “τρόικα” καθίσταται εξ ορισμού αδόκιμος)! Αντί να περιμένη «να εισβάλουν» στο υπουργείο και να το αφήσουν «σαν πόλη τουρκεμένη», τους προσκαλεί ο ίδιος να τους τρατάρη και ένα φοντάν. Ειλικρίνεια και εθνική υπερηφάνεια στο απόγειό τους!!!