Του Δημήτρη Ρομποτή*
Στο σημείο που έχουν φτάσει τα πράγματα ο αγών είναι ολικός (holistic, όπως λένε και στη γιόγκα που είναι και της μόδας): δεν αρκούν οι εμπροσθοφυλακές, οι ευαισθητοποιημένοι, οι ταγοί, οι «ηγέτες», το ιππικό, τα άρματα μάχης, η στρατευμένη τέχνη. Χρειάζονται όλοι, ακόμη κι’αυτοί που δεν σχετίζονται, οι άσχετοι δηλαδή. Σε τελική ανάλυση ο βαθμός ετοιμότητας μιας κοινωνίας εξαρτάται από την αναλογία των ασχέτων επί του συνολικού πληθυσμού.
Είναι αλήθεια ότι σε Ελλάδα, Κύπρο και Ηνωμένες Πολιτείες η αναλογία αυτή είναι αποκαρδιωτικά ετεροβαρής υπέρ των ασχέτων, τουλάχιστον έτσι δείχνουν τα πράγματα. Ωστόσο, στην ανθρώπινη ιστορία υπήρχαν πάντα εκπλήξεις, εκεί που νόμιζες ότι ο πληθυσμός βρισκόταν σε χειμερία νάρκη αποδείχτηκε εξαιρετικά ετοιμοπόλεμος και άλλαξε τον ρου των πραγμάτων (προς το καλύτερο ή το χειρότερο είναι δευτερεύον). Το λέει άλλωστε και ο λαϊκός, τιμηθείς με Βραβείο «Λένιν», ποιητής Γιάννης Ρίτσος: «Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαίς εκεί που πάει να πέση. Νά’την πετιέται από ξαρχής κι’αντριεύει και θεριεύει …». (Ούτε ελονοσία να ήτανε!) Στην Ινδία για παράδειγμα, με την οποία η Ελλάς βρίσκεται εγγύτερα από πλευράς νοοτροπίας και καλλιέργειας, έχουν ξεκινήσει τοπικές επαναστάσεις επειδή κάποιος δημοφιλής ηθοποιός έμεινε εκτός από μια ταινία ή τηλεοπτική σειρά. Στη Βραζιλία, την οποία ουκ ολίγοι Ελλαδίτες, κι’όχι μόνο από τον χώρο του Καρνάβαλου, επιθυμούν να φτάσουν, εύκολα μπορεί να ξεσπάση κοινωνική αναταραχή με αφορμή το ποδόσφαιρο (κι’όχι από το γεγονός ότι τόσα εκατομμύρια Βραζιλιάνων ψωμολυσσάνε).
Ας επιστρέψωμε όμως εις το θέμα μας που αφορά στη σχετικοποίηση των ασχέτων στα πλαίσια μια εθνικής προσπάθειας όπως είναι η έξοδος από το μνημόνιο για Ελλάδα και Κύπρο και η μη είσοδος εις αυτό για τας Ηνωμένας Πολιτείας. Επιτρέψατέ μοι, κατά αρχάς να διευκρινίσω ότι με τον όρο «ασχέτους» δεν εννοώ αυτούς που συνειδητά αποφεύγουν να σχετίζωνται με τον γενικότερο εσμό για λόγους ευαισθησίας, καλλιέργειας, καλλιέπειας, σεβασμού προς τον εαυτό τους, αδυναμίας να υποστούν κοροϊδία και εξευτελισμό κατάμουτρα από «ηγέτας» και «υπευθύνους». Η συνειδητή αποστασιοποίηση δεν καθιστά κάποιον απαραιτήτως άσχετον, ίσα ίσα μπορεί να γίνη σχετικότερος «μπάι ντιφώλτ» που λέμε και στο Αμέρικα.
Με τον όρο «ασχέτους» εννοώ το είδος εκείνο των ανθρώπων που ενδιαφέρονται αποκλειστικώς για την πάρτη τους, ακόμα κι’όταν φαινομενικώς συμμετέχουν στα κοινά και δείχνουν να ενδιαφέρωνται. Στην κατηγορία αυτή ανήκει, για παράδειγμα, η συντριπτική πλειοψηφία των «πολιτικών», των συμβατικών «διανοουμένων», των καθηγητών εις τα διαφόρους βαθμίδας, των ιερέων, επίσης διαφόρων βαθμίδων, αλλά και των «απλών πολιτών», οι οποίοι, όχι εντελώς αδικαιολόγητα, κοιτάζουν να σώσουν το τομάρι τους και τσιμέντο να γίνη (κάπως δύσκολο αφού έχουν κλείσει ή φύγει για το εξωτερικό ή μία τσιμεντοβιομηχανία μετά την άλλη).
Το παιχνίδι λοιπόν για αποτυχημένες χώρες και ακόμη πιο αποτυχημένες κοινωνίες παίζεται πλέον στο πώς και σε τί βαθμό θα σχετικοποιηθούν οι άσχετοι, αυτοί που εννοούν τη συμμετοχή τους στα κοινά ως δημοσιοθεσίτικο επαγγελματισμό, δηλαδή να κάνουμε το ελάχιστο, ίσα να περνάη η ώρα και να πληρωνόμαστε, έστω και λίγο. Για τον λόγο αυτό ο αγών που διεξάγουμε είναι μέχρις ασχέτων κι’όχι μέχρις εσχάτων. Αν περιμένουμε να φτάσουμε τα έσχατα, να πιάσουμε πάτο δηλαδή, θα διαπιστώσουμε καθ’οδόν ότι κάτι τέτοιο δεν υφίσταται κι’αυτή είναι η εις βάρος μας κομπίνα: η πορεία προς τα κάτω μπορεί να συνεχίζεται επ’άπειρον και δεν αποκλείεται από ένα σημείο και μετά να φαντάζη ως …άνοδος!
*Ο Δημήτρης Ρομποτής είναι δημοσιογράφος και εκδότης του περιοδικού ΝΕΟ με έδρα τη Νέα Υόρκη (neomagazine.com).
ΥΓ: Αυτός ο “ιπτάμενος” Ολλανδός πρόεδρος του Ουρογκρούπ, κ. Γιέροεν Ντίσελμπλοεμ, έχω την εντύπωση ότι καπνίζει μαριχουάνα το βράδυ (στην Ολλανδία η χρήσις της κανάβεως είναι ελεύθερη) και την επομένη λέει χρησμούς σαν την Πυθία! Να μου το θυμηθήτε ότι η “λύση” για την Κύπρο θα χρησιμοποιηθή ως πρότυπο και για άλλες χώρες …
