Τί’ναι αυτό που τους «ενώνει»; Ο λαϊκισμός!

Του Δημήτρη Ρομποτή*

Ο λαϊκισμός συναντάται σε όλο το κομματικό φάσμα και στις καλύτερες των δημοκρατιών! Παρά τις κατά περίπτωση αντιφάσεις, συνισταμένη του παραμένει η διατήρηση ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού σε συνθήκες ηλιθιότητος και αθλιότητος με στόχο τη δημιουργία συνθηκών «σωτηρίας» προς άγραν ψήφων και αντιδημοκρατικής προνομιακής δυνατότητας στους εκάστοτε κυβερνώντες εις βάρος του ίδιου του λαού που υποτίθεται ότι πάνε να «σώσουν» – που να μη σώσουν!

Στην Ελλάδα ο συστημικός λαϊκισμός άρχισε επί Χούντας αλλά ανδρώθηκε με το πρώιμο κυβερνητικό ΠΑΣΟΚ και συνεχίστηκε με συνέπεια κατά τα διαλείμματα που κυβέρνησε η Νέα Δημοκρατία. Σήμερα τη σκυτάλη έχει αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ απεγνωσμένα Νέα Δημοκρατία και πολύ περισσότερο το ΠΑΣΟΚ αγωνίζονται να υπενθυμίσουν στον «κοσμάκη» ότι εκείνοι είναι οι γνήσιοι εκφραστές του (λαϊκισμού). Στην ίδια κατηγορία, με άλλο προσωπείο και αμφίεση, εμπίπτει η Χρυσή Αυγή. Ο φασισμός είναι άλλωστε η πιο γνήσια έκφραση του λαϊκισμού, η αψιμύθιστη, για αυτό και απροσχημάτιστα πιο βίαιη. Ακολουθούν οι ΑΝΕΛ, οι οποίοι αποτελούν κράμα λαϊκίστικων κατηγοριών χωρίς αυτό να σημαίνη ότι είναι κατηγορία από μόνοι τους. Χώρια που μια ακριβέστερη ονομασία για το κόμμα θα ήταν …Καμμένα Βούρλα κι’όχι μόνο λόγω του επιθέτου που έχει ο αρχηγός του. Το ΚΚΕ είναι κατά κάποιο τρόπο ειδική περίπτωση, επειδή στο πεδίο του εφαρμοσμένου κομμουνισμού η εξαθλίωση είναι γενική και αφορά στο σύνολο, όχι απλά ένα μεγάλο κομμάτι του «λαού». Ετσι επιτυγχάνεται η ισότης, μέσω της ισοπεδώσεως.

Στις ΗΠΑ ο λαϊκισμός δεν εκφράζεται κυρίως από το Δημοκρατικό Κόμμα ούτε από τις παρά φύσιν «αριστερές» ή «φιλελεύθερες» πτυχές του. Χωρίς αυτό να σημαίνη ότι η διατήρηση λαϊκών στρωμάτων σε ημιεξαθλιωμένες συνθήκες ως μόνιμη εκλογική βάση δεν είναι μία από τις προτεραιότητες και των Δημοκρατικών. Ο λαϊκισμός στις ΗΠΑ είναι ιδιαίτερος και ιδιόρυθμος με σημαιορόφο το «Τίι Πάρτυ» που αποτελείται από χαμηλού μορφωτικού και διανοητικού επιπέδου «πολίτες», ένας μεγάλος αριθμός των οποίων βρίσκεται πολύ κοντά ή κάτω από το επίπεδο της φτώχειας. Το παράδοξο είναι ότι αυτό το κομμάτι του εκλογικού σώματος που στην ουσία έχει θέσει υπό ομηρεία το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, χρηματοδοτείται και κατευθύνεται από το μεγάλο κεφάλαιο, από τον σκληρό πυρήνα του αμερικανικού καπιταλισμού. Θα μου πήτε, πού το παράδοξο, αφού και ο αμερικανικός καπιταλισμός είναι πλέον κρατικοσυντηρούμενος και έχουμε ως έναν βαθμό κομμουνισμό από την ανάποδη, υπό την έννοια ότι ο κράτος επιδοτεί τον ιδιωτικό τομέα απευθείας είτε μέσω σκανδαλώδους αναίδειας φοροαπαλλαγών. Οι μεγαλοτράπεζες που σώθηκαν χάρη στις κρατικές ενέσεις, οι αυτοκινητοβιομηχανίες και οι φορολογικές εξαιρέσεις που έφεραν την Τζένεραλ Μότορς να μην πληρώνη στην ουσία καθόλου φόρους είναι κομμουνισμός για τους λίγους. Και πότε όμως ο κομμουνισμός ήταν για τους πολλούς; Στις επίσημα κομμουνιστικές χώρες το σύστημα δούλευε για τη νομενκλατούρα, αυτούς που ήταν επάνω, στον αμερικανικό καπιταλισμό δουλεύει για το μεγάλο κεφάλαιο που επίσης είναι από πάνω.

Κοινή λοιπόν συνισταμένη του λαϊκισμού είναι η δημιουργία και διατήρηση φτωχών, λαουτζίκου, κοσμάκη και η με ένα ξεροκόμματο στράτευσή του πίσω από τον κατά περίπτωση σωτήρα ή πίσω (πάντα πίσω) από μια γραμμή άμυνας σε μια επερχόμενη καταστροφή ή μια γραμμή αντεπίθεσης προκειμένου να σωθή η εκάστοτε χώρα από μια καταστροφή η οποία σε ουκ ολίγες περιπτώσεις είναι αποκύημα νοσηρής φαντασίας ή ασκήσεων επί χάρτου από επιτελάρχες οι οποίοι κατά βάσιν ουδεμία σχέση έχουν με το εν λόγω «κίνημα».

Οταν δεν καταντάει φάρσα ο λαϊκισμός, δημιουργεί τις συνθήκες για την εμφάνιση «χαρισματικών» οι οποίοι αγιοποιούνται αρχικώς και αγριοποιούνται εν συνεχεία οδηγώντας τη χώρα σε συνήθως καταστροφικές περιπέτειες – ύστερα από κάποιες θεαματικές ίσως, αρχικές επιτυχίες – επειδή η «λαϊκή» λατρεία συντηρείται αποκλειστικά σε συνθήκες μονίμου στρατεύσεως. Ωστόσο, οποιαδήποτε εκδοχή, είτε της φάρσας είτε των «χαρισματικών», είναι τελικά εξίσου καταστροφική για μια χώρα και τον λαό της, ιδιαίτερα για το μεγαλύτερο μέρος της μάζας εκείνης που υποστήριξε τις εκάστοτε λαϊκίστικες «ανδραγαθίες».

*Ο Δημήτρης Ρομποτής είναι δημοσιογράφος με έδρα τη Νέα Υόρκη.

ΥΓ: 1) Οι κομματικές ή ιδεολογικές ταμπέλες πάντα ήταν σχετικές αν όχι άσχετες. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα η λεγόμενη πατριωτική δεξιά με τη λεγόμενη πατριωτική αριστερά είναι πολύ πιο κοντά από ότι ο ΣΥΡΙΖΑ με την αριστερά …

2) Για τους Ελλαδίτες «αριστερούς», όλων των παραφυάδων και αποχρώσεων, φασίστας είναι όποιος δεν συμφωνεί μαζί τους!

3) Με αφορμή και την περίπτωση Ρωμανού: Η ανθρωπιά και το χαϊδολόγημα δεν είναι ένα και το αυτό! Απέχουν όπως η δημοκρατία από τη …λαϊκή δημοκρατία, η εργασία από τη δουλειά, ο έρωτας από το σεξ, η Λωζάννη από την Κοζάνη, ο Λόρδος Βύρων από τον Βύρωνα Πολύδωρα και ο Κάρολος της Αγγλίας από τον …Κάρολο Παπούλια!