Στρατηγική παρέμβαση στην ομογένεια …

Του Δημήτρη Ρομποτή*

Ολοκληρώθηκε, προχτές Κυριακή, ο κύκλος παραστάσεων του θεατρικού έργου «Τρελάθηκε η γυναίκα μου» σε σκηνοθεσία Λουκά Σκιπητάρη. Μια όμορφη παραγωγή του οργανισμού «Theatron», με πολύ καλούς ηθοποιούς, αξιοπρεπέστατα – για τα δεδομένα της ομογένειας – σκηνικά, απρόσκοπτη ροή και πολύ γέλιο. Παρά τις αντίξοες συνθήκες – όχι μόνο καιρικές – την παράσταση είδε αρκετός κόσμος, ανάμεσά τους μαθητές ελληνικών σχολείων, γεγονός που υπενθύμισε και την ευρύτερα παιδευτική διάσταση του θεάτρου ως εμπειρία. Ας ελπίσωμε ότι θα δούμε περισσότερα από το «Theatron» στο άμεσο μέλλον, αν και γνωρίζουμε τις, σε πολλές περιπτώσεις, απαγορευτικές δυσκολίες που συνεπάγεται ένα τέτοιου είδους εγχείρημα στη «θεατρόφιλη» παροικία μας που κατά τα άλλα κομπορρημονεί ασυστόλως για τον ένδοξο ελληνικό πολιτισμό σε εκδηλώσεις όπου σερβίρεται (ενίοτε τσάμπα) …φαϊ!

Τη σκυτάλη τώρα παίρνει το «Eclipses Group Theater of New York», ένας άλλος θεατρικός οργανισμός που ανεβάζει τη χιουμοριστική παράσταση για παιδιά και μεγάλους «Η βασιλοπούλα πάει στον πόλεμο», σε κείμενο/σκηνοθεσία της Ιωάννας Κατσαρού η οποία έχει προσφέρει στην ομογένεια εξαιρετικά δείγματα δουλειάς τα τελευταία χρόνια. Οι παραστάσεις θα διαρκέσουν δύο Σαββατοκύριακα, από 29 Νοεμβρίου έως 7 Δεκεμβρίου, στο Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο της Ιεράς (γιατί όχι «Ιεροτάτης»; Πώς λέμε «αιδεσιμώτατος», «σεβασμιώτατος», «πανσοφολογιώτατος» κλπ., ή όλα στον υπερθετικό βαθμό ή κανένα!) Αρχιεπισκοπής (27-09 Crescent St, New York NY 11102). Για κρατήσεις θέσεων και πληροφορίες ο τηλεφωνικός αριθμός είναι (718) 581-6285.

Κανονίστε να πάτε, να απολαύσετε το έργο και να στηρίξετε την προσπάθεια. Η τέχνη – κι’όχι μόνο το θέατρο – δεν είναι πολυτέλεια, είναι ανάγκη και πρέπει να βρίσκεται στην πρώτη σειρά προτεραιοτήτων, πόσο μάλλον που αυτοαποκαλούμαστε Ελληνες! Η ποιότητα του πολιτισμού μας, άλλωστε, κρίνεται από τις συλλογικές μας προτεραιότητες. Πρέπει να ξεπεράσουμε τα στενά όρια του βιοπορισμού ως κοινότητα ή εθνικοθρησκευτική ομάδα αν δεν θέλουμε να παραμείνουμε καμουφλαρισμένοι αγροίκοι, κατσαπλιάδες προγονικών επιτευγμάτων όπως οι συνέλληνες του εθνικού (νυχτερινού) κέντρου.

Αυτά βέβαια δεν γίνονται με νουθεσίες και ευχολόγια, ούτε ένας κούκος φέρνει την άνοιξη, χρειάζεται στρατηγική, επένδυση χρόνου και χρήματος, συνέπεια και συνέχεια, καλλιέργεια μ’άλλα λόγια και όχι μόνον …ούρων. Αυτό υποτίθεται κάνουν οι διάφοροι φορείς που φέρουν στον τίτλο ή το καταστατικό τους το επίθετο «πολιτιστικός» ή «cultural» επί το αμερικανικότερον. Σήμερα, δεν θα σταθώ στους μικρότερους, επιπέδου συλλόγων, οργανισμούς, γνωρίζουμε τί γίνεται εκεί και σε τελική ανάλυση οι άνθρωποι κάνουν ό,τι μπορούν και ό,τι ξέρουν. Σε ουκ ολίγες περιπτώσεις ξεπερνούν τον ίδιο τους τον εαυτό τηρουμένων των αναλογιών και λαμβανομένων υπόψιν των ειδικών συνθηκών.

Σήμερα θα ήθελα να σταθώ σε δύο πολύ μεγάλους οργανισμούς, διεθνούς επιπέδου και κύρους, που έχουν στις προτεραιότητές τους την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού, συγκεκριμένα το Ιδρυμα Νιάρχου και το Ωνάσειο. Εχουν ξοδέψει εκατομμύρια δολάρια σε διάφορα «πρότζεκτ» και το έργο τους είναι εν πολλοίς γνωστό και αξιοθαύμαστο. Εκεί που θεωρώ ότι δεν έχουν δώσει τη δέουσα προσοχή – βασικά δεν έχουν προσπαθήσει καθόλου, με ελάχιστες εξαιρέσεις υπό τη μορφή εξυπηρετήσεων σε «φίλους» – είναι αυτό που έχει απομείνει από τη λεγόμενη οργανωμένη ομογένεια. Θα μπορούσαν όλα αυτά τα χρόνια να συμβάλουν στην αναζωογόνηση φορέων με αναγνωρισμένο έργο και προοπτικές να δώσουν πολύ περισσότερα. Χωρίς σπατάλες δεξιά και αριστερά, με χειρουργικού χαρακτήρα παρεμβάσεις θα είχαν τη δυνατότητα να ενισχύσουν τις δυνάμεις εκείνες που θα έπαιζαν ρόλο καταλύτη σε μια ευρύτερου χαρακτήρα ομογενειακή αναγέννηση. Ναί, έχουν βοηθήσει εδώ και εκεί, το Νιάρχος έδωσε κάποια σοβαρά λεφτά σε ελληνικά σχολεία, αλλά αυτές οι κινήσεις δεν συνιστούν στρατηγική (απόδειξη ότι η «επένδυση» δεν έχει αποδώσει, εκτός αν η διατήρηση της στασιμότητος εκλαμβάνεται ως πρόοδος).

Δεν υπεκφεύγω, αλλά θέλει μεγάλη συζήτηση για το πώς θα μπορούσε να γίνη μια τέτοια παρέμβαση και είμαι σίγουρος ότι οι δύο αυτοί οργανισμοί έχουν τους επιτελάρχες με τις ικανότητες να επιληφθούν του θέματος εφόσον τους ενδιαφέρει. Αυτό που θα μπορούσα να επισημάνω πρόχειρα, είναι η δυνατότητα συμπαράστασης σε μεμονωμένες περιπτώσεις φορέων ή ατόμων που αποδειγμένα κάτι κάνουν. Να το πω πιο απλά, μια ενίσχυση 10.000 δολαρίων σε ένα χορευτικό συλλόγου που μαζεύει 60 παιδιά κάθε Σάββατο, είναι πρώτης τάξεως «επένδυση» στο μέλλον του εδώ Ελληνισμού με χαμηλό κόστος, ακόμη χαμηλότερο ρίσκο και μεγάλες προοπτικές απόδωσης. Η αγορά και διανομή 1000 δίσκων (CD) ενός καλλιτέχνη που ξεφεύγει από την πεπατημένη και έχει να επιδείξη σοβαρό έργο, είναι επίσης πολύ σημαντική, έμπρακτη συμπαράσταση. Η επιδότηση μια θεατρικής παράστασης με διάθεση 500 εισιτηρίων σε ομογενειακά σχολεία επίσης βοηθάει τα μάλα. Η αγορά και διανομή 1000 αντιτύπων ενός βιβλίου, ιδιαίτερα αν είναι στην αγγλική γλώσσα, συνιστά ουσιαστική παρέμβαση. Η ενίσχυση των μέσων ενημερώσεως επίσης είναι όσο αναγκαία από ποτέ, καθώς τα πράγματα έχουν δυσκολέψει και όλοι χρειαζόμαστε μια ανάσα. Ξέρουν οι επιτελείς των δύο αυτών οργανισμών ποιοί και τί είδους έργο παράγουν και μπορούν να αξιολογήσουν την προσφορά όπως και τις προοπτικές μελλοντικής προσφοράς τους. Θέληση να υπάρχη κι’όλα βρίσκονται …

Φανταστήτε αν το Ιδρυμα Νιάρχου δεν είχε δώσει πέντε εκατομμύρια δολάρια για την ανέγερση του εν είδη «Επκοτ Σέντερ» Ναού του Αγίου Νικολάου στο «Γκράουντ Ζήρο», αλλά ένα ή δύο εκατομμύρια, για παράδειγμα, και διέθετε τα υπόλοιπα σε τέτοιου είδους «χειρουργικές επεμβάσεις» ανά την ομογένεια. Θα είχαμε πραγματική δημιουργική έκρηξη σε μικρό χρονικό διάστημα, με ελάχιστο, σχετικά, κόστος! Ωστόσο, ποτέ δεν είναι αργά για επανεκτιμήσεις και επαναξιολογήσεις. Ας ελπίσωμε ότι οι καλοπροαίρετες αυτές επισημάνσεις θα βρούν ευήκοα ώτα και σε χρόνο …ενεστώτα!

*Ο Δημήτρης Ρομποτής είναι δημοσιογράφος με έδρα τη Νέα Υόρκη.